اورجت چیست؟
بیرون زدگی دندان های جلویی بالا که به آن اورجت دندانی نیز گفته می‌شود، وضعیتی است که در آن دندان های جلویی بالایی بیشتر از دندان های پایینی بیرون می‌آیند. این ناهماهنگی قابل مشاهده می‌تواند ناشی از عوامل متعددی مانند ژنتیک، عادات مکیدن انگشت شست، استفاده طولانی مدت از پستانک یا ناهنجاری های اسکلتی باشد.
این عارضه اگر به موقع درمان نشود می‌تواند عوارضی را به همراه داشته باشد. اولاً، از نظر زیبایی، همچنین این وضعیت می‌تواند به طور قابل توجهی بر نفس فرد نیز تأثیر بگذارد. بیرون زدگی دندان های جلویی می‌تواند باعث شود فرد نسبت به لبخند خود احساس خجالت داشته باشد و باعث کاهش عزت نفس و مسائل اجتماعی نیز می‌شود.
از منظر سلامت دندان، بیرون زدگی دندان های جلویی بالا می‌تواند خطر آسیب دندانی را افزایش دهد. از آنجایی که دندان های جلو از دندان های پایین کشیده تر می‌شوند، بنابراین بیشتر در معرض ضربه مستقیم در هنگام تصادف یا فعالیت های ورزشی هستند. این امر می‌تواند منجر به شکستگی یا ترک خوردگی دندان شود که نیاز به روش های ترمیمی دندان دارد. علاوه بر این، اورجت دندانی می‌تواند به مال اکلوژن یا «بایت بد» کمک کند.
این ناهماهنگی در جویدن صحیح افراد تاثیر می‌گذارد و می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند مشکل در هضم غذا و افزایش فشار روی مفاصل فک شود. مال اکلوژن درمان نشده همچنین می‌تواند باعث سایش ناهموار روی دندان ها شود و مشکلاتی را برای سلامت دهان و دندان ایجاد کند. گزینه های درمانی برای رفع بیرون زدگی دندان های جلویی بالا وجود دارند. که بسته به سن بیمار و شرایط دندان بیمار متفاوت است، که در ادامه بیشتر با آن ها آشنا خواهیم شد.
4 دلیل بیرون زدگی دندان‌های بالا
بیرون زدگی دندان‌های بالا می‌تواند دلایل مختلفی از جمله ژنتیک، عادات مداوم، مال اکلوژن و الگوهای رشد فک داشته باشد. شناسایی علت زمینه ای برای تعیین مناسب ترین گزینه های درمانی ضروری است. در این قسمت از مقاله، علل ذکر شده در بالا را به صورت مختصر توضیح خواهیم داد و چگونگی رفع هر یک را بررسی خواهیم کرد.
- ژنتیک و سابقه خانوادگی:
یکی از دلایل اصلی بیرون زدگی دندان های قدامی بالا، ژنتیک و سابقه خانوادگی است. اگر والدین یا اعضای نزدیک خانواده دارای اورجت باشند، احتمال انتقال این بیماری به نسل بعدی بیشتر است. عوامل ژنتیکی ممکن است در ناهماهنگی در اندازه فک یا موقعیت دندان نقش داشته باشد و منجر به بیرون زدگی دندان های جلویی شود.
- عادات و مکیدن انگشت:
عادات مداوم مانند مکیدن انگشت شست، استفاده طولانی مدت از پستانک یا حتی فشار دادن زباد می‌تواند در ایجاد بیرون زدگی دندان های قدامی یا اورجت نقش داشته باشد. این عادات به دندان های جلویی فشار وارد می‌کند و آن ها را به جلو می‌راند و تراز طبیعی فک و دندان را مختل می‌کند. توجه به این عادات در مراحل اولیه برای جلوگیری از مشکلات طولانی مدت دندان بسیار مهم است.
- مال اکلوژن و ناهماهنگی دندان:
مال اکلوژن به بایت های نامناسب مانند اوربایت یا اپن بایت اشاره دارد که می‌تواند به بیرون زدگی دندان های قدامی بالایی کمک کند. هنگامی که دندان های بالایی به درستی با دندان های پایین تراز نمی‌شوند، می‌تواند منجر به اورجت شود. مال اکلوژن می‌تواند به دلیل ترکیبی از عوامل ژنتیکی، عادات دهانی یا از دست دادن دندان ایجاد شود و باید توسط یک متخصص دندانپزشک ارزیابی شود.
- رشد و تکامل فک:
هم ترازی فک بالا و پایین در طول رشد نیز نقش بسزایی در وجود اورجت دارد. اگر فک بالا با سرعت بیشتری نسبت به فک پایین رشد کند، می‌تواند منجر به بیرون زدگی دندان های جلویی بالا شود. علاوه بر این، رشد ناکافی فک پایین یا ترکیبی از هر دو عامل می‌تواند به اورجت کمک کند.
علائم و نشانه های اورجت
بیرون زدگی دندان های جلویی بالا یا اورجت می‌تواند تاثیرات قابل توجهی بر سلامت و زیبایی دهان داشته باشد. اگر شما یا یکی از نزدیکانتان هر یک از علائم و نشانه های ذکر شده در ادامه مقاله را تجربه می‌کنید، بسیار مهم است که به دنبال ارزیابی و درمان حرفه ای ارتودنسی باشید. در این قسمت به بررسی علائم و نشانه های بیرون زدگی یا اورجت دندان های جلویی بالا می‌پردازیم و اهمیت مراجعه به درمان ارتودنسی را مورد بحث قرار می‌دهیم.
- ظاهر
یکی از علائم اولیه بیرون زدگی دندان های جلویی بالا، وجود شکاف یا فاصله قابل توجه بین دندان های جلویی بالا و پایین است. دندان های جلویی بالا ممکن است به طور قابل توجهی فراتر از دندان های جلویی پایین کشیده شوند و زیبایی کلی صورت را تحت تاثیر قرار دهند. این می‌تواند اعتماد به نفس فرد را تحت تاثیر قرار دهد و ممکن است باعث خجالت به خصوص در موقعیت های اجتماعی شود.
- مشکلات گفتاری
بیرون زدگی دندان های جلویی بالا می‌تواند بر الگوهای گفتار نیز تأثیر بگذارد، به ویژه باعث ایجاد مشکل در تلفظ برخی صداها شود. مشکلات رایج عبارتند از لیز کردن، مشکل در صدای “س” یا صدای خفیف سوت هنگام صحبت کردن و … این موانع گفتاری ممکن است به چالش های ارتباطی منجر شود و اعتماد به نفس فرد را در سخنرانی عمومی یا محیط های حرفه ای تحت تاثیر قرار دهد.
- مشکلات گاز گرفتن
بیرون زدگی دندان های جلویی بالا می‌تواند منجر به مشکلات بایت شود. همپوشانی افقی بیش از حد دندان های جلویی بالا می‌تواند با عملکرد طبیعی فک ها تداخل داشته باشد و منجر به تراز نادرست بایت شود. این می‌تواند باعث مشکلاتی مانند مشکل در گاز گرفتن یا جویدن غذا، اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) و ساییدگی بیش از حد دندان ها شود.
- افزایش خطر ترومای دندان
هنگامی که دندان های جلویی بالایی به طور قابل توجهی بیرون زده می‌شوند، ممکن است بیشتر مستعد آسیب های دندانی باشند. در صورت افتادن یا ضربه به صورت، دندان های جلویی بالایی ممکن است بیشتر مستعد شکستگی یا جابجایی باشند. این می‌تواند منجر به درد، مشکل در غذا خوردن و نیاز به درمان فوری دندان برای ترمیم دندان های آسیب دیده شود.
انواع مختلف برآمدگی دندان جلویی بالا یا اورجت
برای شناسایی گزینه های درمانی مناسب، شناخت نوع برآمدگی ضروری است. چه برآمدگی دندانی، اسکلتی یا عملکردی باشد، متخصصان دندانپزشکی می‌توانند راهنمایی و درمان لازم را برای اصلاح این مشکل و بازیابی سلامت و زیبایی دهان ارائه دهند. اگر هر گونه نگرانی مربوط به بیرون زدگی دندان جلویی بالا را تجربه می‌کنید، توصیه می‌کنیم با یک متخصص ارتودنسی واجد شرایط مشورت کنید که می‌تواند مورد شما را ارزیابی کند و بهترین طرح درمانی را برای شما توصیه کند. در این قسمت از مقاله، انواع مختلف بیرون زدگی دندان های جلویی بالا یا اورجت و اثرات کلی که ممکن است بر سلامت دهان، دندان و سلامت کلی فرد داشته باشد را مورد بحث قرار خواهیم داد.
- برآمدگی معمولی
بیرون زدگی جزئی دندان های جلویی بالا طبیعی تلقی می‌شود و در بسیاری از موارد از نظر زیبایی خوشایند است. با این حال، هنگامی که برآمدگی بیش از حد شود، می‌تواند منجر به مشکلات مختلف سلامت دهان شود.
- بیرون زدگی دندان
بیرون زدگی دندان زمانی اتفاق می‌افتد که دندان های جلویی بالا به سمت جلو هل داده می‌شوند و باعث می‌شوند که بیشتر از دندان های پایین بیرون بیایند. این نوع بیرون زدگی معمولاً به دلیل عدم تعادل در اندازه فک بالا و پایین یا عدم تطابق در قرارگیری دندان ها در داخل فک ایجاد می‌شود. معمولاً درمان ارتودنسی دندان مانند بریس یا الاینرهای شفاف برای اصلاح این مشکل توصیه می‌شود. با تنظیم تراز دندان ها، ارتودنتیست می‌تواند آن ها را در موقعیت هماهنگ تری قرار دهد.
- برآمدگی اسکلتی
بیرون زدگی اسکلتی شکل شدید تری از بیرون زدگی دندان جلویی بالا یا اورجت است و به دلیل عدم تعادل در اندازه یا موقعیت استخوان های فک ایجاد می‌شود. این ناهماهنگی اسکلتی می‌تواند منجر به برجستگی قابل توجهی در دندان های جلویی بالایی شود و نمای کلی صورت را تحت تاثیر قرار دهد. در این موارد، درمان ارتودنسی به تنهایی ممکن است کافی نباشد و ترکیبی از درمان ارتودنسی و جراحی برای اصلاح ناهماهنگی زمینه ای فک مورد نیاز باشد.
- برآمدگی عملکردی
بیرون زدگی فانکشنال به بیرون زدگی بیش از حد دندان های جلویی بالا اشاره دارد که در اثر عاداتی مانند مکیدن انگشت شست یا فشار دادن زبان ایجاد می‌شود. این عادات می‌تواند بر روی دندان های در حال رشد فشار وارد کند و منجر به ناهماهنگی آن ها شود. درمان زودهنگام، مانند وسایل ترک عادت، می‌تواند به کاهش تاثیر این عادات بر بیرون زدگی دندان کمک کند.
درمان اورجت یا جلوزدگی دندان بالایی
خوشبختانه امروزه درمان های پزشکی مؤثری برای اصلاح اورجت و بهبود ظاهر و عملکرد دندان‌ها وجود دارد. در این مقاله به برخی از درمان‌های دندانپزشکی رایج برای رفع مشکل بیرون زدگی دندان‌های جلویی بالا می‌پردازیم.
- بریس یا درمان ارتودنسی
درمان ارتودنسی با استفاده از بریس یکی از رایج ترین و موثرترین روش ها برای اصلاح اورجت است. بریس ها با تغییر تدریجی موقعیت دندان ها و فک برای رسیدن به تراز مناسب کار می‌کنند. در مورد اورجت، متخصصین ارتودنسی ممکن است از تکنیک‌های مختلفی مانند الاستیک، هدگیر یا وسایل کاربردی برای هدایت دندان‌های جلویی بالا به موقعیت ایده‌آل خود استفاده کنند. مدت زمان درمان ارتودنسی بسته به شدت اورجت متفاوت است، اما نتایج معمولا طولانی مدت هستند.
- اینویزیلاین
اینویزیلاین یک جایگزین مدرن برای بریس های سنتی است. این دستگاه از یک سری ترازهای شفاف و قابل جابجایی استفاده می‌کند که به تدریج دندان ها را به سمت تراز مناسب حرکت می‌دهد. ترازهای Invisalign عملاً نامرئی هستند و یک گزینه ی درمانی مناسب برای افرادی است که درمان کمتر قابل توجهی را ترجیح می‌دهند. با این حال، توجه به این نکته ضروری است که مناسب بودن اینویزیلاین برای اصلاح اورجت ممکن است به شدت مورد و توصیه متخصص ارتودنسی بستگی داشته باشد.
- کشیدن دندان و پروتزهای دندانی
در برخی موارد اورجت شدید، کشیدن یک یا چند دندان ممکن است برای ایجاد فضا و امکان تراز مناسب دندان‌های باقی‌مانده ضروری باشد. پس از اتمام عمل کشیدن، می‌توان از پروتزهای دندانی مانند ایمپلنت یا بریج دندان برای جایگزینی دندان های از دست رفته و بازگرداندن لبخند متعادل استفاده کرد. این روش درمانی برای دستیابی به نتایج مطلوب به متخصص ارتودنسی و هم متخصص پروتز نیاز دارد.
- جراحی ارتوگناتیک
در موارد شدید اورجت، ممکن است جراحی ارتوگناتیک توصیه شود. این روش جراحی شامل تغییر موقعیت فک بالا برای اصلاح عدم تعادل اسکلتی است. جراحی ارتوگناتیک توسط جراح فک و صورت و با همکاری متخصص ارتودنسی انجام می‌شود. در حالی که این یک گزینه درمانی تهاجمی تر است، اما می‌تواند به طور قابل توجهی عملکرد و زیبایی لبخند را بهبود بخشد.
عوارض اورجت فک بالا
اورجت فک بالا یا بیرون زدگی دندان های جلویی بالا می‌تواند منجر به عوارض متعددی شود که بر عملکرد و زیبایی دندان تاثیر می‌گذارد. بسیار مهم است که به دنبال ارزیابی و درمان حرفه ای دندانپزشکی باشید تا این مسائل به طور موثر برطرف شوند. درمان زودهنگام نه تنها می‌تواند از عوارض احتمالی جلوگیری کند، بلکه نیاز به روش های دندانپزشکی گسترده و تهاجمی را در آینده به حداقل می‌رساند. در ادامه، عوارض کلی مرتبط با اورجت فک بالا و اهمیت جستجوی درمان مناسب را بررسی خواهیم کرد.
- ترومای دندان
یکی از عوارض عمده اورجت فک بالا افزایش خطر ترومای دندانی است. هنگامی که دندان های جلویی بالا بیرون زده اند، در هنگام تصادفات، فعالیت های ورزشی یا حتی فعالیت های معمولی، بیشتر مستعد ضربه یا آسیب هستند. این می‌تواند منجر به شکستگی یا آسیب شدید دندان، شکستگی ریشه یا آسیب به بافت نرم دهان شود. همچنین وجود دندان های بیرون زده می‌تواند منجر به گاز گرفتن لب، زبان یا گونه نیز شود و خطر آسیب را افزایش دهد.
- اختلال در عملکرد
اورجت فک بالا می‌تواند بر روی هم ترازی و عملکرد مناسب بایت تأثیر بگذارد. بیرون زدگی بیش از حد دندان های جلویی بالا می‌تواند منجر به یک رابطه غیر طبیعی بایت بین دندان های بالا و پایین شود. این می‌تواند باعث مشکل در گاز گرفتن، جویدن و صحبت کردن و همچنین فشار بر مفاصل فک نیز شود. با گذشت زمان، این می‌تواند منجر به درد فک، سردرد و مشکل در باز و بسته کردن دهان نیز شود.
- ناهنجاری های دندانی
بیرون زدگی دندان های جلویی بالا یا اورجت می‌تواند به ناهماهنگی یا شلوغی دندان ها نیز کمک کند. افزایش فضای ایجاد شده توسط برجستگی می‌تواند باعث جابجایی و نامرتبی دندان های مجاور شود. این نه تنها ظاهر لبخند را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه مانع از رعایت بهداشت دهان و دندان نیز می‌شود و تمیز کردن بین دندان ها را به چالش می‌کشد و خطر پوسیدگی دندان و بیماری لثه را افزایش می‌دهد.
- نگرانی های زیبایی
جدا از عوارض عملکردی، اورجت فک بالا می‌تواند پیامدهای زیبایی نیز داشته باشد. بیرون زدگی دندان های جلویی بالا ممکن است بر هماهنگی و تقارن کلی صورت تأثیر بگذارد و منجر به خجالت و کاهش عزت نفس شود. رفع این نگرانی از طریق درمان ارتودنسی مناسب می‌تواند به بهبود عملکرد و ظاهر لبخند کمک کند.
- سایش و آسیب دندان
هنگامی که دندان های جلویی بالا به طور قابل توجهی بیرون زده اند، ممکن است حتی زمانی که دهان بسته است با دندان های پایین تماس پیدا کنند. این می‌تواند منجر به سایش بیش از حد روی سطوح مینا دندان شود که در نهایت منجر به فرسایش دندان، حساسیت و افزایش خطر پوسیدگی می‌شود. با اصلاح اورجت از طریق درمان های ارتودنسی، مانند بریس ها یا الاینرها، می‌توان دندان ها را به درستی تراز کرد و خطر آسیب دندانی را کاهش داد.
- اختلالات مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)
اورجت همچنین می‌تواند به اختلالات مفصل گیجگاهی فکی (TMD) کمک کند. TMD به طیف وسیعی از شرایطی اطلاق می‌شود که مفاصل و ماهیچه‌های فک را تحت تأثیر قرار می‌دهند، که اغلب باعث درد، ناراحتی، صداهای کلیک یا ترکیدن و محدودیت حرکت فک می‌شوند. ناهماهنگی دندان‌های جلویی بالا می‌تواند فشار بیشتری را بر مفاصل فک وارد کند، علائم TMD موجود را تشدید کند یا به رشد آن ها کمک کند.
مراقبت های بعد از درمان اورجت
اگر اخیراً تحت این روش درمانی قرار گرفته‌اید، رعایت مراقبت‌های مناسب پس از درمان برای اطمینان از نتایج مطلوب بسیار مهم است. در این قسمت به اقدامات لازم برای مراقبت های پس از درمان اورجت خواهیم پرداخت.
- دستورالعمل های دندانپزشک خود را دنبال کنید:
پس از درمان اورجت، دندانپزشک دستورالعمل های دقیقی را در مورد کارهایی که در طول فرآیند بهبودی باید انجام دهید و از آن اجتناب کنید، به شما ارائه می‌دهد. رعایت دقیق این دستورالعمل ها برای ارتقای بهبودی مناسب و به حداقل رساندن عوارض ضروری است. این دستورالعمل ها ممکن است شامل دستورالعمل هایی در مورد مدیریت درد، بهداشت دهان، محدودیت های رژیم غذایی و توصیه هایی برای هر دارویی باشد.
- مدیریت ناراحتی
در روزهای پس از درمان، احساس ناراحتی، تورم یا درد خفیف طبیعی است. برای مدیریت این ناراحتی، می‌توانید طبق توصیه دندانپزشک از مسکن های بدون نسخه استفاده کنید. استفاده از کمپرس یخ در ناحیه آسیب دیده نیز می‌تواند به کاهش تورم کمک کند. از مصرف غذاها یا نوشیدنی های گرم خودداری کنید، زیرا می‌توانند ناراحتی را بدتر کرده و بهبودی را به تاخیر بیندازند.
- بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید
بهداشت دهان و دندان در طول دوره مراقبت پس از درمان بسیار مهم است. مسواک زدن دندان های خود را با دقت و به آرامی دو بار در روز با استفاده از یک مسواک نرم ادامه دهید. در اطراف محل درمان بسیار محتاط باشید. ممکن است لازم باشد دهان خود را با محلول آب شور یا دهانشویه ارائه شده توسط دندانپزشک خود بشویید، که این می‌تواند به کاهش التهاب و بهبودی کمک کند. از استفاده از دهان شویه های حاوی الکل خودداری کنید، زیرا می‌توانند ناحیه استخراج شده را تحریک کنند.
- مراقب رژیم غذایی خود باشید
در مراحل اولیه بهبودی، عاقلانه است که از غذاهای نرم یا مایع که نیازی به جویدن بیش از حد ندارند، استفاده کنید. غذاهایی مانند ماست، سوپ، پوره سیب زمینی و اسموتی ها را انتخاب کنید. از غذاهای سفت، چسبناک یا ترد که می‌توانند روند بهبودی را مختل کنند و به طور کلی به محل استخراج آسیب برسانند، خودداری کنید. همچنین توصیه می‌شود از مصرف غذاها و نوشیدنی های خیلی گرم یا خیلی سرد نیز خودداری کنید.